Vazgecme, erteleme, usenme! Bu dusturu cok severim, ah bir de uygulayabilsem! Tohum toplari ile ilgili yaziyi cooook onceden yazmak istemistim ama hep erteledim, bazen usendim. Ama vazgecmedim!:) Biraz gec de olsa, Panos'un Dogal Tarim semineri sirasinda detayli bir bicimde ogrendigimiz tohum topu yapma islemini sizlerle paylasiyorum. Gecikme icin kusuruma bakilmaya...
Tohum topu Fukuoka'nin pirinc ve bugday tarlalarini tohumlama yontemidir. En basitinde mumkun oldugunca cok cesit tohumlar killi toprak ile karistirilarak misket kofteler haline getirilir. Zaman icerisinde bu yontem, hektarlarca kirac alanlarin, collerin, daglarin bitkilendirilmesi amaciyla cesitli ulkelerde uygulandi.
Tohum toplari cesitli fonksiyonlar ustlenir:
- Hatirlayanlariniz cikabilir; dogal tarimdaki ilkelerden ilki "no tilling" yani topragi capalamamaktir. Tohum ise cimlenmek icin toprakla sarismak ister. Capalanmamis, bitki ortusunun kapladigi bir toprakta bu pek de kolay degildir. Ayrica bitkilendirmek istediginiz alan buyuk daglik araziler, kirac alanlar ise, bu alanlari surmek zaten mumkun degildir. Tohum toplarinda kullanilan kil, tohumlar icin cimlenmeye ihtiyac duydugu o ilk topragi saglar.
- Surulmemis alanlarda sadece tohum serptiginizde, tohumlari karincalarin ve kuslarin farkedip calma olasiligi epeyce yuksektir. Gecen gun deneme amacli kucuk bir alana korunga tohumu serptik. Biz serpiyoruz, arkamizdan karincalar neredeyse kendilerinden 3-4 kat buyuk ama hafif tohumlari alip yola dusuyorlar! O alana ektigimiz korunga tohumlarindan geriye ne kaldi bilinmez!
- Tohum topu icinde cimlenen tohumlar koklerini zamanla bitki ortusunun icine atarak topraga ulasabilirler.
- Tohumlama isini yagislardan once yaptiginizda, yagislarla birlikte toplar islanacak, kil nemi tutacak ve cimlenme icin uygun bir ortam saglayacaktir.
- Tohum toplari yaparken kullandigimiz tohumlar cesit cesittir:
* orman agaci tohumlari
* meyve agaci tohumlari
* baklagil ailesinden tohumlar
* mevsimlik, yillik sebzeler
* tahil tohumlari
Bu gruplardan bulabildiginiz kadar cok cesit tohumu bir arada kullaninca, tohum toplarinda farkli kombinasyonlarda bir araya gelen tohumlar birlikte yasamak istedigi can yoldasini kendisi sececektir. Bizim, bitki kardesliklerini dusunmemize gerek kalmayacak, bu secim isini cesitliligi saglayarak dogaya birakmis olacagiz.
Eger sadece sebze adalarinizda tohum topu kullanmak istiyorsaniz, agac tohumlarini ayirabilirsiniz. Yalniz benden soylemesi, boyle bir ekimde, neyin nerede ciktigi tamamen sansiniza kalmis. Hasat etmesi biraz ugrastirici olabiliyor!:) Ama bahce gerillalari icin bence mukemmel bir yontem!
Gelelim yapilisina. Elle yapmak mumkun. Kucuk miktarlarda ise tabi ki. Arkadas yardimi almak hem islemi hizlandirmak hem de keyiflendirmek acisindan onerilir.
Once elle yapmayi anlatayim.
Gereken malzemeler:
- kil
- tohum
- legen
- su
Kil 3 cesit olabiliyormus. Kirmizi, sari ve beyaz.Kirmizi kil en genc olan kil cesidiymis ki bu da cimlenmeyi engelleyen bakterilerin kilin iceriginde sayica az olmasi demekmis; tugla fabrikalarindan elde edilebilirmis. Biz evde beyaz kil kullandik. Problem yasamadik.
Tohum dedigim gibi cesit cesit olmali.
Kil elendikten sonra (cok iri parcalari ayiklayabilmek icin), legene konur. Tohumlar serpilir. Oran derseniz; Panos 1 olcu tohum 40 olcu kil dedi. Bu inanilmaz olcude kil demek. Biz bunu Bostancik'ta beceremedik. Seyrettigimiz videolarda bu oran sanki cok daha azdi. 1 olcu tohuma, 8 olcu kil gibi. Onemli olan toplarda tohum sayisini 1-2, bilemedin 3 civarinda tutmak. Legendeki tohumlari kile karistirinca cok fazla gozunuze carpmamali. Benim yaptigim ilk tohum toplarinda, cimlenme oldugunda toprak gorunmuyordu!
Tohumlarla topragi elle karistirdiktan sonra yavas yavas su eklemeye basliyorsunuz. Bir yandan da yogurmaya. Sert bir hamur yapiyorsunuz. Kivami, toplari elinizde yuvarlamaya basladiginizda dagilma olmuyorsa, ve yuzey duzgun bir bicimde parildamaya baslamissa, tutturmussunuz demektir. Bunu duymayi hic sevmem ama aynen hamur yogurmak gibi. Kivami cok cok yaptikca hissedeceksiniz. Bu kivama gelmis hamurdan, buyuk parcalar alip, duzgun bir yuzeye pat pat atarak, icinde kalmis havayi cikaracaksiniz. Bu adim cok sart olmayabilir. Youtube'da seyrettigim videolarda gormedim. Sonra da ceviz buyuklugunde parcalar koparip avucunuzun icinde yuvarlayacaksiniz. Toplari serptiginiz alan ne kadar kuraksa, tohum toplariniz da o kadar buyumeli.
Eger sebze bahcesi icin degil de buyuk arazileri bitkilendirmek icin yapiyorsaniz, bu karisima biraz gubre, biraz koyun yunu- keci yunu degil, pamuk, hindistan cevizi kabuklari, zeolit, bentonit kil gibi suyu tutucu fiberli malzeme de eklerseniz, basari sansinizi artirmis olursunuz. Bu arazilere atilacak toplar agac tohumlari da icereceginden, kil toplarini buyutmek gerekiyor. O yuzden de hamurdan kopardigimiz parcalari, 5-6 cm capinda sosisler haline getirip 2-3 cm kalinliginda bicakla kesebilirsiniz. Bu sekil suyu tutmak, daha fazla toprak icermek ve yerdeki toprakla temas yuzeyini artirmak acisindan avantajli.
Tohum toplarinin sicak bir yaz gununde yapilmasi tercih edilmeli. Bu toplar kullanim oncesinde takir takir kurumali. Eger 3-4 ay sonra kullanilacaksa kuruma islemine ozen gosterilmeli. Hatta bir kac tanesi kirilarak icinin de kurumus oldugu kontrol edilmeli. 4-5 ay sonra cimlenme problemleri olmaya basliyormus. Eger hemen kullanilacaksa tamamen kurutmaya gerek yokmus.
Ha, benden bir oneri, hamuru kucuk miktarlarda yagurun. Beklemeye gelmiyor bu hamur. Nemden tohumlar hemen cimleniveriyor. Biz epey bir tohumu bu sekilde ziyan ettik.
Tohum toplarinin bir de cimento karma makineleri ile yapilmasi var ki anlatmasi epey zor. Google ablaya sorarsaniz, size ise yarar bir cok video onerecektir. Sadece makinede kullanilacak kilin cok daha ince olmasi gerekiyor. Aklinizda olsun.
Kolay gelsin.
Kayıtlar
10 yorum:
Heh cok iyi oldu bu yazi eline saglik :) Simdi ikide birde sorup durmayacagiz :)
Bu yazi yazilmayi sana borclu, Berceste!:)
Sorup sorup durma diyorsun yani :D :D :D Saka saka... Sebep olduguma cook sevindim, pek cok tohum topunun ulkemiz topraklarinda yesermesi, guzellikler katmasi dilegi ile...
Teşekkürler Pınar. Merak ettiğim bir şey daha var, bu toplar toprak yüzeyine bırakılıyor herhalde, çimlenme olduktan sonra köklerin toprağa yerleşmesi ne kadar zaman alıyor ve toplar yağmurla eriyip yere karışmadan önce rüzgar olursa toplar sürüklenip köklere zarar vermiyor mu?
Meyvelitepe, bu kadar detayli bir olcum yapmadim ama bu surenin tohum topunun buyuklugu/kalinligi ile ilgili oldugunu tahmin ederim. Sebze bahcesine atiliyorsa toplar, ustlerine 1 cm. kadar (ince bir tabaka) saman da serpiyoruz. Ya da islenmemis bir tarlaya attigimizda, tarlayi once bicip, toplarin ustune bunlari gelisiguzel yayiyoruz. Bunlar bir miktar tutucu gorevi de gorur diye dusunuyorum. Burada ki Datca deli ruzgariyla adami bunaltir- ruzgar problem olmadi. Ama yamaclarda atilan tohum toplarinda bir miktar problem yasanir diye dusunuyorum.
Bizde sadece tum tohumlar acayip gec cimlendiler. Ama dogrusu bizim kosullarda fideler de klasik usul ektigim tohumlardan cikan sebzeler de cok gec olgunlasiyor! Nedenini tam bilemiyorum.
Ozur dilerim net bir cevap veremedim!
Tohum toplarindan, anladigim kadari ile, yuksek bir cimlenme basarisi beklenmiyor. Aslinda teknigin gucu de bir bakima burada. Sadece arazinin dogru yerine rastlayan, dogru bitkilerle komsu olan ve en azindan kisa vadede ihtiyaclarini giderebilecek bir ortam bulabilenler cimleniyor veya yasamina devam edebiliyor. Bu da doganin bizim yerimize karar verici olarak surece katilmasini saglamis oluyor.
Bu yuzden tohum topu hazirlarken bunlarin epey bir kisminin gelisip buyume sansi bulamayacagi gozonunde bulundurularak miktarlar belirlenmeli.
Bizim tecrubelere gelince, basarisiz olan denemelerimizde genellikle ortucu madde eksikligi vardi.
Pinar, yaziyi ilgiyle okudum. Eline saglik. Tohum toplarinin karincalara, kuslara karsi tohumu korumasi konusu cok ilginc. Toplar, sonucta, kullanilan tohumlarin daha yuksek olasilikla cimlenmesini sagliyor.
Tugrul, senin yorumundaki "Sadece arazinin dogru yerine rastlayan, dogru bitkilerle komsu olan ve en azindan kisa vadede ihtiyaclarini giderebilecek bir ortam bulabilenler cimleniyor veya yasamina devam edebiliyor." cumlesi de yine olasiliklarla ilgili.
Yani birinden kazanilan tohumlar oteki problemi desteklemek icin kullaniliyor. Guzel bir denge...
Onder'cim daha dun tohum toplarsiz olamayacagimizi anladik. Eger bizim gibi surmeden ekim yapacagiz diyorsaniz yani!:) Zeytinlikte yaz boyu toprak bitki ortusuz kalmasin diyerek simdiki bitki ortusunun ustune susuz da yetisen ak dari ve supurge calisindan tohum topu yapip sactik. Ek olarak aynilarini tohum olarak da ektik. Dun karincalarin agzinda sira sira bizim tohumlarin gittigini gordum! Bir iki tanesini de tohum topunun uzerinde debeleniyordu!:)) Gercekten ise yariyorlar.
Anlattılan yöntemin tam tersini biz bahçemizde uyguladık. Hemde açık alana serperek ve de karıştırarık. Ama doğal alan yerine işlenmiş bir bahçe idi. İklim koşullarından ve habitatdan olsa gerek fazla bir kayıp yaşamadık. Zaman buldukça bloğumuza geçte olsa ekleyeceğiz. Bizler bunu buğday ve çavdarda uyguladık. Bir kaç gün içinde çimlenme ve köklenme oluyor. Tohum topları nem ve saklanma ihtiyacına hizmet sağlıyor gibi bir kanı içimizde oluştu bizlerin.
Çok doğal ve akıllıca bir yöntem umarım her seferinde uygun yer ve hava koşulları ile karşılaşır sizin toplar. Şansları bol olsun.
Cok tesekkurler Bahcedeki Yesillik. Tohum toplari ile ilgili yorumlariniz cok dogru. Dogal tarim ve permakulturde, topragi surmek yok. O yuzden de tohum toplari tohumlarin cimlenmesine yardim edecek bir yontem. Isin ilginci toplar bazen fazla saglam oluyor!:) Uzerinden bir kis gecmesine ragmen hala bozulmamis toplar bulmustum bahcede.
Yorum Gönder