17 Ağustos 2009 Pazartesi

Domates sosu nasil yapilir

Domates sosunu ilk defa ablamda, kisin bir kahvaltida pisirdigi leziz menemende tattik. O kis boyunca bir kac kavanozu da biz yemeklerde tukettik. Bu sene bizim domateslerden basimizi alamayinca, ablamdan detayli tarifi alip denedim.

Ablamin bu isler icin kullandigi kocaman bir tenceresi var ama benim ne o kadar buyuk tencerem var ne de o kadar buyuk tencereyi kaldiracak ocagim. O yuzden elimdeki en buyuk celik tencere ile yaptim. Tencerenin capi 25 cm., derinligi 10 cm. Bu tencereden en fazla 2 buyuk kavanoz, en az da 1 buyuk, 1 de orta boy kavanoz sos cikti.

Ilk asamada, domateslerin kabuklarini soyup, iri iri dogradim. Tencereyi agzina kadar bu sekilde dogranmis domatesle doldurdum. Tencerenin altini orta ateste actim. Ara ara tahta kasikla karistirdim. Kapagini kapatmadim, cunku kopuruyor. Kapali iken tasabilir.

Kaynadikca olusan kopukleri kasikla aldim. Bu isleme epey bir sure devam ettim. Durma kriterim domatesin goruntusu idi. Baslarda karistirip biraktigim zaman, bir sure sonra ustu epey sulu oluyordu. Sonra bir kaynasma olmaya basladi. Tenceredeki domates seviyesi neredeyse 2/3 olmustu. Bizim domatesler cok sulu, hep boyle mi oluyor emin degilim. Bu asamada, icine kaya tuzu attim. 1.5 yemek kasigi kadar. En son da 1 cay bardagindan az zeytin yagi koyup karistirdim. Bir 5 dakika da o sekilde kaynadi.

Ablam sosu ozellikle sicakken kavanozlara koymami soylemisti. Bunu saglamak icin de kavanozlari doldururken, tencerenin altini cok kisik bir sekilde acik tuttum. Kavanozlari agzina kadar doldurmak lazimmis. Icerdeki hava miktarini azaltmak icin. Tugrul is eldivenleri (Burada nalburda satiliyor. Hani su orgu eldivenin ustune yagli boya surmusler gibi olanlardan. Sicak kavanoza resmen yapisiyor!) ile kapaklari sikica kapatti. Cigdem, ve Murat amcamin onerisi ise hem kavanozlarin hem de kapaklarin kaynatilmasi. Fikir Sahibi Damaklardan Gulsum hanim da sadece kavanoz kapaklarini (yeni olmasi gerektigini soylemisti ama ben hala eski kapaklarin da kullanilabilecegini dusunuyorum) kaynatip, havlu ile kurulayip hemen kapattigini yazmis. Eminim bunun da cok faydasi olur. Biz denemedik ama bir sonraki sefere oyle yapmaya karar verdik. Onca emek ve harcanan tupun bosa gitmesi sinirleri harap eder!

Kapaklari sikica kapatilmis kavanozlari kagit havlularin uzerine ters cevirip ilk anda bir akma olup olmadigina baktik. Her seyin yolunda oldugunu gorunce, havlularla guzelce orttum. Butun bir gece ve hatta ertesi gun boyunca o sekilde kalarak yavas yavas sogudu.

Tabi bu arada soylemeliyim, genellikle mutfakta biraz dikkatsiz oldugum icin surekli ellerimi keserim, yakarim. Ama bu sefer biraz da ablamdan tembihle, eldivenlerimi giyindim, onlugumu taktim.

Havlulari kaldirip, kavanozlari duzgun bir sekilde koyunca kapaklara dikkatlice baktik. Hepsinde ortadan cokukluk vardi. Bu kapak olayini ogrendikten sonra ise yarar mi bilmiyoruz ama kavanozun disini bir guzel de seraladik.



Henuz tatmadim, o yuzden ortaya ablaminki gibi lezzetli bir sos cikacak mi bilmiyorum ama kavanozlara koymadan onceki halinde sosun tadi cok guzeldi. Bana cocuklugumda ilk pisirmeyi ogrendigim sehriye corbasinin sosunu hatirlatti. Hani yagda domatesi oldurursunuz de, biraz da tuz atarsiniz ya; iste ben o sosa ekmegimi batirip yemeyi cok severdim!:) Tat aynen o tat!

12 yorum:

Çiğdem dedi ki...

Lezzetli oluyor eminim de... bakteri de domateste çok çabuk ürüyor. Sık sık kontrol et olur mu? Kapaklarda şişme olmasın. Yeni kapak, kaynatma bile fışkırmaya yol açabiliyor bazen. Şansınıza artık :) Çocuklarıma derim. Allah iyi bahtlar versin, iyilerle iyiliklerle karşılaştırsın :) Konserveye de tutar mı bu dua acaba .)

PERİLİ KÖŞK dedi ki...

Yaklaşık 7-8 yıldır, kışın kullanmak üzere ,tıpkı senin yaptığın gibi domates konservesi yapıyorum.Ayrışan yönlerimiz ben kabuklarını soyduktan sonra robottan geçiriyorum çünkü ev halkı iri domates sevmiyor :(
ayrıca yaklaşık 30 kilo yaptığım için robot işimi kolaylaştırıyor :)

yıllardır yapıyorum kapak konusunda tespitim ise yeni veya kaynamış kapak değil de soğuduktan sonra ve tüketene kadar serin yerde saklamak.Ben buzdolabının en alt rafında saklıyorum.Kışın kaloriferden dolayı evde soğuk yer bulmak imkansız,balkonda yoğun güneş görüyor ne yazık.İlk yıllarımda balkonda saklamış ve kavonozları açtığımda ya küf ya da yoğun bir ekşilikle karşılaşmıştım.Buzdolabında sakladığımdan bu yana bir kavanozum bile heba olmadı.kapaklarım bulaşık makinesinde yıkanmış ama eski kapaklar bu arada....
afiyetle yersiniz umarım....

Pinar dedi ki...

Tamam Cigdem, sik sik kontrol ederiz. Karavanin icinde patlama/fiskirtma durumunda temizlik nasil yapilir; dusunmek bile istemiyorum!

Perili Kosk, aslinda dolapta saklamayi ben de tercih ederim, yalniz olanaklarimiz buna elvermiyor.

PDA'in kurucusu Avniye Hanim, domatesleri kabuklariyla blendirdan gecirip yapiyormus. Bu sene pembelerden yaptigim icin, soymak hic problem olmadi ama dogrusu soymadan blendirden gecirince tadi nasil olur diye merak ettim. Hic denedin mi oylesini?

okivanc dedi ki...

Tamamen teorik bir oneri olacak ama kapaklarin herhangi bir cinsine (kaynamis, kaynamamis, yeni, eski vs) guvenilmedigine gore ve buzdolabina koymak da mumkun olmadigina gore acaba domateslerin havayla temasini kesmek ve bakteri uremesini engellemek icin domateslerin uzerine yogunlugu daha hafif bir sivi (mesela zeytin yagi) konsa ve kapaklar sonra kaptilsa ise yarar mi? Sanki bir yerde boyle birsey gordum ya da duydum gibi hatirliyorum. Kontrol olarak kucuk bir kavanozda denenebilir.

tugrul dedi ki...

Mantikli. Bu teknigi zeytin'de kullanmistik zaten. Ayrica simdi soslara bakinca gordum ki, piserken kattigimiz zeytinyagi uzerine cikmis. Ama cok ince bir tabaka. Belki zeytinyagi miktari artirilsa, ya da kapagi kapamadan biraz daha konsa daha da ise yarar.

PERİLİ KÖŞK dedi ki...

sevgili pınar kabukları soyulmadan denedim ben robotttan geçirdiğim için tamamen yok olmuyor , ince ince kalıyor kabuklar. Belki rondodan geçirsem o zaman kaybolur ama rondodan geçirince iyice su gibi olur.dedim ya ev halki gıcık yeseler keşke kabuklarıyla bütün vitaminlerini çöpe etıyorum :(
Ben birde bu sene biber ve domates karışık pişirerek konserveleyeceğim .Önümüzdeki hafta yapınca yazarım.

PERİLİ KÖŞK dedi ki...

ha bu arada kavanozlara zeytinyağı eklemeyi annem yıllar önce yapardı.Ben İzmir'liyim şişe domatı deriz biz,rendelenmiş domateslere aspirin ekler şişelere doldurur üzerine yağ ekler öyle kullanırdı.Zeytinyağ korur ve bozulmadan uzun süre kullanırdı anneciğim...

Meyvelitepe dedi ki...

Pınar, ablanın bu harika ötesi tarifini bizlerle paylaştığın için hem sana hem de ablana çok ama çok teşekkürler. Ne yalan söyleyeyim yaparken "domates, zeytinyağı ve tuz, lezzet farkı ne kadar olabilir ki" diye düşünmüştüm. Fakat bu ilahi bir tat oldu, dayanamayıp yaptıklarımızı yedik bile, o yüzden şimdilik bozulmasın diye bir endişem de yok:) Ama bir yandan azar azar yapmaya devam ediyorum.
Sizde böyle büyülü, başka tarifler varsa paylaşmanızı istesem çok yüzsüzlük yapmış olmam umarım.

Not: üstteki zeytinyağı birikintisi hava alan kavanozdakileri kurtarmadı geçen sene, bilginize.

Sevgiler...

Pinar dedi ki...

Sevgili Perilikosk, ben gecen hafta biberi cok, domatesi az konserve yapmayi denedim. Biberleri onden kavurdum. Sonra domatesi ekledim. Yine kayatuzu ve zeytinyagi ekledim. Ben zeytinyagini kavanozlara direk koymak yerine pisirdigim tencereye koyup bir de onunla kaynatiyorum. Senin biber-domates sosunun tarifini ve sonucunu merakla bekliyorum.

Sevgili Meyvelitepe, sonucun guzel olmasina cok sevindim. Ablama da ilettim. Cok memnun oldu. Ablamda ve annemde tarifler pek cok. Denedikce burada yazarim, soz.

Bizim domatesler epey azaldi. Bu arada guz domateslerimiz olmazsa, kavanozlari acmaya baslariz yakinda. O zaman bilecegim ne kadar basarili olmus konserve islemimiz.

Onder'cim, biber-domates sosunda tencereye koydugum 1 cay bardagi zeytinyagina ek olarak, bir de kavanozlardan birinin ustune biraz daha zeytinyagi koyduk. Soguduktan sonra duz hale getirince, isin ilginc tarafi sanki domates suyu az gelmis gibi, biberler yagin da ustunde kaldi. Simdi bir daha baktim da, hatta kavanozun icinde orda burda irili ufakli hava kabarciklari kalmis. Bu iyiye isaret degil herhalde. Demek ki domates miktarini daha cogaltip, bir de kavanozun agzini kapamadan bu kabarciklari cikartacak soyle bir karistirma ya da baska bir sey yapmali!

A.T. dedi ki...

Merhaba,

Ben kabukları da içinde olsun diye soymadan öğütücüye atıyorum... Lezzette pek bir fark olmuyor.
Bütün olarak kaynatıp kavanozlayanlar da var... Arkadaşımız Sevinç Baliç rendeleyip çiğ olarak küçük kaplarda şoklayıp saklıyor...

Yeter ki güzel domates olsun elimizde...

Çok sevgiler...
Avniye Tansuğ
P.D.A.

Pinar dedi ki...

Avniye Hanim, "elimizde guzel domates olmasi" gercekten de cok yerinde bir gozlem. Pembelerin rengi ve tadi eminim bizim sosun lezzetinde cok onemli bir basari faktoru. Heyecan icinde ilk kavanozu acmayi bekliyorum!:)

Bu arada iki kere salca yaptim (ilk salca deneyimim). Birinde bizim pembeleri kullandim. Suzgecten gecirirken kalan posa bizim pembelerden o kadar az cikti ki. Hem de suzgecten gecirmesi ne kolaydi. Ayrica tadi da cok farkliydi. Fark her asamada ortaya cikiyor.

Sinan dedi ki...
Bu yorum bir blog yöneticisi tarafından silindi.