18 Kasım 2009 Çarşamba

Yagmur Suyu Toplama ve Depolama (3)

Devam...

5. Catilardan su toplama. Ortalama bir catidan ne kadar cok su elde edildigini hesabedince yine insanin kafasini duvara vurasi geliyor. Susuzluktan inlerken bu kadar suyu heba etmekle kalmayip bir de kanalizasyonla karistirmamiz insani isyan ettiriyor. Oysa isteyenler icin oyle basit sistemler var ki! Biz ilk uygulamayi kumesimizde yaptik. Simdilik bir varile topluyoruz suyu. Bir sure sonra eger becerebilir de bir golet yaparsak suyu oraya kanalize edecegiz.



Soz kumese gelmisken biraz konudan ayrilayim: Kumes ile ilgili baska degisiklikler de yaptik. Catinin yuksekligini dusuk oldugu kismi bilerek kuzeye vermistik ki kuzey ruzgarlarindan daha az etkilensin. Ama bunu yapinca catinin yuksek oldugu kisim guneyden gelen yagmurlaa tamamen acik kalmis oldu. Bu zamana kadar yagmurlarda buradan kumesin icinin islandigini gozledik. Bu yuzden bu tarafi once delikli cuvalimsi bir ortu ile kapladik. Yetersiz kalinca da bu ortuden ikinci bir kat koyarak gecirimini azalttik. Ancak yine de delikli oldugundan ic taraflarina cuval koyduk. Sonuc olarak kumes yaparken yagmurun serptigi tarafa da dikkat etmekte yarar var cunku nedense gunduz yagmur cok yagsa da ust kattaki kapali yerlerine cikmiyorlar. Bu arada tavuklar ilgin bir sekilde yagmurdan fazla etkilenmiyorlar.En siddetli saganak yagista bile kuyruklarini iyice yere sarkitip vucutlarini kafanin en yukarida oldugu bir ucgen haline getiriyorlar. Sanki yagmur sulari uzerlerinde akip gidiyor. Yagmur sonrasi soyel bir silkinip gayet kurk bir gorunusle dolanmaya devam ediyorlar!

6. Gri su aritma sistemleri. Insani deli eden bir durum daha. Meger gri suyu (lagimin karismadigi her turlu kullanilmis su: banyo, camasir, musluk, vs.) aritmak ne kadar kolaymis. Ama biz lagim ile gri suyu evlerde ayirip gri suyu aritarak bahcede kullanmak yerine onu lagim ile karistirarak yine hem bir kaynaktan oluyoruz hem de aritilmasi cok daha zor bir nesne haline getiriyoruz.

Su toplama ve depolama konusunun sehirlerle baglantisini daha iyi kurmak acisindan okudugum bir yaziyi paylasayim. Bir yerlesim yeri tasarlanirken fazla yagmur suyu nerden tahliye edilecek, bunu tasiyacak kanalizayon kapasitesi ne olacak hesaplari yapiliyor (en azindan Amerika'da, burada bu hesaplari pek beceremedigimiz ortada!). Amerika'da bir mahalleyi tasarlarken bu islerden anlayan biri tasarim surecine katiliyor. Catilardan akan, park yerlerinden, sokaklardan, kaldirimlardan gelen suyu bir dizi teknik ile bunlarin arasinda kalan bahcelere, toprak alanlara emdiriyor. Sonunda kanalizasyon hesabi icin gelen muhendis sasirip kaliyor. Goruyorki tasarim kendi onerecegi kanalizayon sistemi kapasitesinin kat kat ustunde bir kapasiteye sahip. Boylece kanalizasyon sistemi maliyeti dusuyor, bahceler susuz kalmiyor, ev sahipleri ek sulama maliyetinde kurtuluyor, ve cok degerli bir kaynak lagim ile karisip heba olmuyor. Ve butun bunlar ne yaptigini bilen bir tasarimcinin basit birkac duzenlemesi ile! Insan sellerdeki can ve mal kayiplarini dusunmeden edemiyor. O sular ile kimbilir ne kadar alan sulanip, kac kisinin su ihtiyaci karsilanabilecekken insanlar oluyor.

5 yorum:

nihal dedi ki...

Nerede okudum aklımdan gitmiş, ancak o kümeste kullandığınız tip çatı örtücüler kimyasal madde içeriyor. Shingle dedikleri sanırım asfalt içeriyor ve bunlardan uzak durmak gerek eğer yağmur suyu sistemi oluşturulacaksa..

Cevat dedi ki...

Toplam yağış miktarlarına bakıldığında Karadenizin neredeyse her gün yağış alan üç ilinden (Rize, Artvin, Trabzon) sonra ülkemizin en çok yağış alan dördüncü ilinin Muğla olduğunu öğrendiğimde ben de yağmur suyu toplama konusunda çok heyecenlanmıştım gerçekten. Uzun yıllar ortalaması 1000 mm yağış olan Muğla iline bölgesel baktığımızda belki de en çok yağış alan bölümünün marmaris datça yarımadası olması nedeniyle çok ciddi yağmur suyu depolayabileceğinizi görüyorum. Bizim de öncelikli planlarımız arasında minimum 30 Metreküplük bir yeraltı deposu yapmak var. Keşke daha büyük yapabilsek çünkü 100 m3'e kadar toplayabilme imkanımız olabilir. Bu kadar çok yağış alan bir bölgede toplayacağınız su miktarını aslında yapabileceğiniz deponun hacmi belirliyor. Araziniz eğimliyse alt kısımlarda ciddi bir depo veya açık gölet oluşturabilirsiniz. Sonucu ben de merak ediyorum. Kolay gelsin. Cevat

tugrul dedi ki...

Mrs. R, kullandigimiz cati malzemesi bildigim kadari ile asfalt iceriyor. Hemen arastirdim, icmek icin onerilmiyor buradan toplanan su. Bu durumda tavuklar yerine bahce sulamada kullanacagiz mecburen, tesekkurler.

Cevat-Zeynep, Mugla'nin siralamada bu kadar yukarida oldugunu bilmiyordum. 30 m3'luk bir depo bana gayet yeterli geldi, eger ev kullanimi icin dusunuyorsaniz. Bahce icin kullanilan su o kadar daha fazla ki ev kullanimina gore, bu tip depolar bizimki gibi yagisin cok duzensiz oldugu yerlerde sulama acisindan hemen yetersiz kalacaktir. Arazi icin baraj, golet gibi yapilar dusunulebilir. Ama toprakta biriktirmek (swale/esyukselti hendegi) cok daha ucuz ve kapasite cok daha yuksek. Ayrica su planlamasinda biriktirmekten belki daha onemli olan su tuketimi. Cunku 2 kat su biriktirecegimize tuketimi yariya dusurebiliyorsak cok daha ucuza ayni hesaba gelmis oluyor. O yuzden uygun bitki secimi, malclama, yogun dikim, topragin organik madde icerigi gibi seyler de cok onemli.

Arazinin alti haliyle en fazla suyun toplanabilecegi yer ancak problem yercekimi avantajinin kaybedilmesi ve suyun pompalanmasi icin enerjiye ihtiyac gostermesi. Bu yuzden suyun mumkun oldugunca arazinin en yuksek noktalarinda tutulmasi tavsiye ediliyor.

Cevat dedi ki...

Kesinlikle katılıyorum, yapılabilecek her türlü düzenlemeyi yapıp (swale, eş yükselti hendeği vb)faunaya ve iklime uygun bitki seçimi yapıp mümkün olduğunca su ihtiyacını ve tüketimini azaltmak gerekiyor. Su için alınabilecek önlemleri çeşitlendirmek şart. Ama eğer aşağıda bir gölet oluşturmak daha kolaysa suyun yukarıya doğal veya yenilenebilir kaynaklarla pompalanması da çok zor değil.
Tüm bu işler gerçekten büyük emek zaman ve enerji gerektiriyor. Selamlar, kolay gelsin.

Maxi Depo dedi ki...

Yağmu suyu toplama depolama sistemi hakkında çok güzel bir makale olmuş, İyi bloglamalar.