20 Ekim 2009 Salı

Mayalar neden cokmus?


© Tom Sever.

Berke arkadasim bir haber gondermis.

Mayalarin neden coktugune dair bir makale. Makale Ingilizce, kisa bir ozet verecegim:

1200 yil boyunca Mayalar Orta Amerika'da hukum surmusler. En basarili olduklari zamanlarda 1 km kareye 775 kisi dusuyormus. Bugun Los Angeles idari bolgesine (county) denk! Sonra birden bir cokus olmus. Nedenini arastirmacilar soyle tahmin ediyorlar:

Cevreleri ile uyum icinde yasadigi dusunulen Mayalar aslinda kendilerinden onceki ve sonraki bir cok medeniyet gibi tarim yapmak icin daha dogrusu misir (Omnivore's Dilemma'yi okuyanlar misirdan nasil bir canavar yaratildigini hatirlayacaklar) yetistirmek icin buyuk orman arazilerini acmislar, tapinak, barinak gibi yapilarda insa malzemesi yapmak icin agaclari kesmisler. 1 m2 kirec yapmak icin, kirectasini 20 agac yakarak isitmalari gerekiyormus. Arastirmacilarin yaptiklari simulasyonlara gore, orman kaybi 3-5 derece sicaklik artisina ve 20-30% yagis azalmasina sebep olmus. Mayalarin tarihten silindigi donemde cok ciddi bir kuraklik yasandigi biliniyormus. Tabi ki kuraklik tek basina bir neden degil ama kurakligin yarattigi aclik, hastalik, huzursuzluk ve savaslar bu medeniyete diz cokturmus olabilir diyor uzmanlar.

Makalede bir diger carpici bilgi daha vardi: Tarim yapilan bir arazinin kendine gelebilmesi icin, tarim yapilan her 1-3 sene icin, 15 sene rahat birakilmasi gerekiyormus!

Acaba bizim de akibetimiz boyle mi olacak, yoksa bu durumdan kurtulmayi becerecek kadar akilli davranabilecek miyiz?

3 yorum:

nalan dedi ki...

tüm dünya topyekün permakültüre geçemeyeceğine göre tünelin ucundan görünen şey trenin ışığı :)

Pinar dedi ki...

Permakulturculerin 2012'de dunyayi ele gecirme planlari oldugunu soylememis miydim? :)

Ote yandan Tugrul seninle ayni fikirde.

nalan dedi ki...

:)
Böyle bir ütopyanın hayali bile mutlu ederdi beni :)